KOSTENEFFECTIVITEIT VAN RADIOTHERAPIE
De vergrijzing van de Belgische bevolking betekent een toename in consumptie van gezondheidszorgen en hieruit voortvloeiend een stijging van de gezondheidsuitgaven.
Daarbij kent men een toename van kanker incidentie; voor sommige kankers is deze voor België en omringende landen zelfs hoger dan in andere delen van de wereld. Dit betekent op zijn beurt een toename aan (kanker)behandelingen van patiënten en van behandelingen per kanker en daaraan gekoppeld een toename aan gezondheidszorguitgaven. Een andere factor is de explosieve toename van kosten bij de systemische behandeling van specifieke kankers. Farmaceutische bedrijven rekenen de hoge ontwikkelingskost van “doelgerichte therapieën” door naar de prijs van de molecule (het geneesmiddel) eenmaal de goedkeuring voor distributie wordt bekomen. Dit zijn slechts enkele verklaringen voor de stijgende uitgaven binnen de behandeling van kanker. Dit proces is reeds enige tijd op gang maar zal de volgende jaren alleen nog maar toenemen. Radiotherapie oncologie heeft grote en dure apparatuur nodig die opgesteld staat in grote en dure behandelingsbunkers. Verder vragen nieuwe radiotherapie technieken additionele technische tools om behandelingen nog veiliger en meer precies te maken. De Belgische radiotherapiecentra hebben tot nu toe steeds getracht de technische evolutie te volgen en beschikken over de meest moderne systemen. Gelukkig hebben deze toestellen een verwachte levensduur van verschillende jaren en kunnen meer dan 30 patiënten per dag per toestel worden behandeld. De totale kost van een radiotherapiebehandeling bevat een bedrag voor de gebruikte technologie maar het grootste gedeelte is bestemd voor het multidisciplinair team dat deze toestellen bedient. Deze totale kost wordt niet steeds volledig vergoed door het huidige terugbetalingssysteem dat vooral kostendekkend is voor eenvoudige technieken en in veel mindere mate voor hoogtechnologische behandelingen. Het bedrag nodig voor de meeste radiotherapiebehandelingen is lager dan 4 000 euro. Voor een kleine groep patiënten is deze kost hoger maar blijft onder het bedrag van 10 000 euro. Dit is enerzijds een aanzienlijk bedrag maar anderzijds, wanneer vergeleken met doelgerichte systemische therapiecycli, een relatief laag bedrag.
Het zou maar al te eenvoudig zijn om in deze discussie de duurdere systemische behandeling “te vervangen” door een “minder dure” radiotherapiebehandeling: voor elke tumor en patiënt is er een specifieke behandeling vereist en in de dagdagelijkse praktijk moet er niet zo vaak gekozen worden tussen behandeling A of B maar veeleer voor behandeling A en B. En toch zien we in een land als België met een goed uitgebouwd sociaal zekerheidsstelsel dat sommige systemische behandelingen gemakkelijk worden terugbetaald niettegenstaande deze een zeer beperkt aantal voordelen bieden voor het comfort of levensverwachting van de patiënt. Radiotherapeuten oncologen zijn er van overtuigd dat vele van de moderne radiotherapiebehandelingen een bewezen voordeel hebben in termen van accuraatheid en vermindering van toxicitiet met heel wat voordelen voor het comfort van de patiënt en zijn levensverwachtingen en dit vaak met een kost lager dan heel wat andere erkende behandelingen.
Verschillende factoren komen hierbij kijken: er is het kwantificeren van de effecten van verschillende behandelingen wat bijzonder moeilijk is en gemakkelijk leidt tot onjuiste vergelijkingen. Verder kan een behandeling die in een eerste fase als relatief duur wordt aanzien maar bijvoorbeeld geen nevenwerkingen induceert op lange(re) termijn, toch goedkoper zijn in vergelijking met een vergelijkbare behandeling die goedkoper lijkt maar meer nevenwerkingen en bijgevolg verhoogde kosten als medicatie, kinesitherapie, verbandmateriaal enzovoort met zich meebrengt.
De gezondheidszorguitgaven in de radiotherapie oncologie zijn de laatste jaren blijven toenemen maar het dient vermeld dat de geleverde kwaliteit van radiotherapiebehandeling van topniveau is die de concurrentie met de ons omringende landen kan weerstaan en waarschijnlijk zelfs aan een nog lagere kost. Meer nog, de Belgische radiotherapie oncologie wereld is blijven investeren in het afleveren van meetbare kwaliteit en blijft open voor discussie met betrekking tot de bekomen resultaten.
Ondanks de hoge kwaliteit die momenteel wordt geleverd, blijft het opletten: de huidige terugbetaling laat weinig ruimte toe om verder te investeren in nieuwe technologieën die nog preciezer en veiliger zijn. BRAVO heeft er alle vertrouwen in dat beleidsmakers tezamen met vertegenwoordigers van radiotherapeuten oncologen zullen samenwerken om stapsgewijs te evolueren naar beter aangepaste financieringssystemen in de toekomst.